ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ : ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਰੇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ 10 ਲੱਖ ਤੱਕ ਮੁਫ਼ਤ ਇਲਾਜ

ਜਤਿੰਦਰ ਬੈਂਸ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 29 ਸਤੰਬਰ
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤ ਦੇਣ ਲਈ ਨਵੀਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ (MMSY) ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਅਧੀਨ ਹਰ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਨਕਦੀ ਰਹਿਤ ਇਲਾਜ ਮੁਫ਼ਤ ਮਿਲੇਗਾ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਟੀਚਾ ਲਗਭਗ 65 ਲੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਹੈ।
ਯੋਜਨਾ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗੀ
23 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਤਰਨਤਾਰਨ ਅਤੇ ਬਰਨਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ 128 ਕੈਂਪ ਲਗਾਏ ਗਏ। ਹਾਲਾਂਕਿ 2 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਇਸਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੜ੍ਹ ਕਾਰਜਾਂ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਕੌਣ ਹੋਵੇਗਾ ਯੋਗ
ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਸਰਵਵਿਆਪੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਆਮਦਨ, ਉਮਰ, ਜਾਤ-ਪਾਤ ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੀ ਕੋਈ ਸ਼ਰਤ ਨਹੀਂ।
ਹਰ ਪੰਜਾਬ ਨਿਵਾਸੀ ਇਸਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹਰੇਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਸਿਹਤ ਕਾਰਡ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਲਈ ਕੇਵਲ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਅਤੇ ਵੋਟਰ ਆਈਡੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਇਲਾਜ ਦੀ ਕਵਰੇਜ
ਹਰ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਇਲਾਜ।
2,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ 500 ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲ ਇਮਪੈਨਲਡ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਾ ਕੇ 1,000 ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।
ਕਾਸਮੈਟਿਕ ਸਰਜਰੀ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ।
ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ
ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ (AB-MMSBY) : ਕੇਵਲ ਖਾਸ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਵਰਗਾਂ ਲਈ, 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਕਵਰੇਜ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ (MMSY) : ਹਰੇਕ ਪੰਜਾਬ ਨਿਵਾਸੀ ਲਈ, 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਕਵਰੇਜ।
ਫੰਡਿੰਗ : AB-MMSBY ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਸੂਬੇ ਵੱਲੋਂ ਮਿਲ ਕੇ ਚਲਦੀ ਹੈ (60:40), MMSY ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ।
ਬਜਟ ਅਤੇ ਰੋਲਆਉਟ
2025–26 ਦੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਲਈ ₹778 ਕਰੋੜ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ।
ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ 16.5 ਲੱਖ ਪਰਿਵਾਰ ਦਰਜ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਮਿਲੇਗੀ, ਜਦਕਿ ਬਾਕੀ ਦੇ 5 ਲੱਖ ਦਾ ਟੌਪ-ਅੱਪ MMSY ਤੋਂ ਮਿਲੇਗਾ।
ਹੋਰ 48.5 ਲੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਚੁਕਾਏਗੀ।
ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਤੇ ਮੰਗਾਂ
ਮੈਡੀਕਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਸੂਬੇ ਦੇ ਕੁੱਲ ₹2.36 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਦੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਖੇਤਰ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ₹5,598 ਕਰੋੜ ਰੱਖੇ ਜਾਣ ’ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤੀ।
ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ’ਤੇ ਵੱਧ ਬੋਝ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਹੋਰ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸਿਹਤ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
ਹਰ ਸਾਲ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 6 ਕਰੋੜ OPD ਵਿਜ਼ਿਟਸ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 70% ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ।
ਹਰ ਸਾਲ 25 ਲੱਖ IPD ਦਾਖਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਹੜ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ₹780 ਕਰੋੜ ਦਾ ਸਿਹਤ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਨੁਕਸਾਨਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1,280 ਡਿਸਪੈਂਸਰੀਆਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈਆਂ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਧਾਉਣ, ਸਿਹਤ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਰਹੇਗੀ।